Płaskostopie: przyczyny, objawy, leczenie

Płaskostopie to jedna z najczęstszych wad stóp. Statystyki wskazują, że z płaską stopą na co dzień boryka się ponad 40% społeczeństwa. Powoduje ona ból i znacznie utrudnia chodzenie. Najczęściej płaskostopie diagnozuje się u dzieci, ale platfus pojawić może się i u dorosłych. Metod leczenia tej wady nie brakuje. Jaka jest najskuteczniejsza i czy wkładki do obuwia na płaskostopie to dobre rozwiązanie? Zobacz, co warto wiedzieć o platfusie.

Czym jest płaskostopie?

Płaskostopie powszechnie nazywane platfusem jest dolegliwością (wadą stopy), która pojawia się w wyniku deformacji stopy. Deformacja polega na obniżeniu naturalnie występujących w niej sklepień. Prowadzi to do częściowego lub całkowitego stykania się stopy z podłożem. U osób z płaskostopiem nie można zauważyć charakterystycznej dla zdrowej stopy łukowatej krzywizny, a także trzech punktów jej styku z podłożem – pięty, pierwszej kości śródstopia, piątej kości śródstopia.

Rodzaje płaskostopia

Ortopedia wyróżnia dwa rodzaje spłaszczenia stóp. Pierwszym z nich jest płaskostopie podłużne. Wada ta polega na obniżeniu przyśrodkowego łuku stopy, a w efekcie uzyskania jej pełnego kontaktu z podłożem. Drugim typem płaskostopia jest to poprzeczne. Wiąże się ono z obniżeniem i spłaszczeniem sklepiania poprzecznego. Skutkuje to znacznym poszerzeniem stopy i jej utratą elastyczności. Rodzaj wady pomoże określić komputerowe badanie stóp. Daje ono precyzyjne wyniki, które pozwalają wykryć nie tylko płaskostopie, ale i szereg innych dysfunkcji budowie stopy. Dzięki temu lekarz będzie mógł dobrać optymalną terapię poprawiającą kondycję.

Przyczyny płaskostopia

Płaskostopie najczęściej kształtuje się pod wpływem złych nawyków i bodźców, chociaż może być też powiązane z genetyczną wiotkością torebek stawowych i więzadeł. Płaskostopie poprzeczne pojawia się w wyniku noszenia nieprawidłowo dobranego obuwia, butów na wysokim obcasie, widocznej nadwagi, pracy wymagającej wielogodzinnego stania. Jako przyczynę tej wady wskazuje się też schorzenia takie jak paluch koślawy, palce młotkowate, reumatoidalne zapalenie stawów, zaburzenia hormonalne.

Jakie są objawy płaskostopia?

Płaskostopie nie jest chorobą, która przykuwa do łóżka, może jednak dawać objawy obniżające komfort życia. Nieleczony platfus powoduje, że pojawiają się:

• bóle w okolicy podbicia – nie zawsze,
• rogowacenie podeszwowej części śródstopia,
• modzele i odciski w okolicy podeszwowej,
• zmiany zwyrodnieniowe mogące prowadzić do deformacji stóp, takiej np. jak haluksy, czyli paluchy koślawe,
• pieczenie,
• wrażliwość w fazie odbicia,
• obrzęki, sucha i blada, mocno łuszcząca się skóra, tzw. pajączki i krwiaki,
• ciężki kołyszący chód, stopy szybko się męczą, ich sprawność jest obniżona.

U osób z płaskostopiem zaobserwować można również nadmierne pocenie się stóp, nawracające grzybice, nagniotki, odciski i zaburzenia krążenia, co może w dorosłości prowadzić do żylaków.

Jak wygląda leczenie płaskostopia?

Leczenie płaskostopia ma różne wymiary. Jeśli nie pojawiają się dolegliwości bólowe, to ortopeda zazwyczaj zaleca noszenie wkładek do obuwia. Uzupełniają one zapadły łuk, a przez to przywracają fizjologiczne ustawienie stóp. Dzięki temu stopa w bucie porusza się we właściwy sposób. Zadaniem ortopedycznych wkładek do obuwia jest również niwelować ewentualne dolegliwości np. ból kręgosłupa, stawów i stóp, u dzieci zapobieganie rozwojowi wad stóp. To, przez ile godzin trzeba będzie nosić wkładki do obuwia określa podolog lub ortopeda. Na początku leczenia zazwyczaj jest to kilka godzin, potem ten czas jest wydłużany.

Noszenie wkładek do butów na płaskostopie musi być uzupełniane ćwiczeniami. Zestaw ćwiczeń najlepiej jest skonsultować z rehabilitantem. Przykładami tych najczęstszych jest chwytanie i podnoszenie palcami stóp woreczka z piaskiem lub grochem. Ortopedzi zalecają też, aby przy płaskostopiu chodzić boso po zróżnicowanym podłożu – trawie, piasku, kamieniach, innym nierównym podłożu. Dzięki temu mięśnie i kości stopy będą miały okazję do pracy. Inne ćwiczenia na płaskostopie to masowanie, turlanie piłki, skakanie na palcach, chodzenie na zewnętrznych krawędziach stopy. Rehabilitacja przy płaskostopiu powinna być przeprowadzana codziennie przez minimum 20 minut.

Kiedy platfus wywołuje bardzo duży ból, niezbędna staje się konsultacja z chirurgiem. W skrajnych przypadkach rekomenduje on zabieg, który poprzedzony jest farmakologią opartą na niesteroidowych lekach przeciwzapalnych.

Leczenie płaskostopia jest niezwykle ważne. Zignorowanie objawów platfusa prowadzi do szeregu poważniejszych schorzeń m.in. chronicznego zapalenia więzadła i torebek stawowych stopy, wykształca się palucha koślawego. Dodatkowo jest się narażonym na dokuczliwy ból i obrzęk stopy, które mogą w skrajnych przypadkach uniemożliwić chodzenie.