Zdrowie dziecka: badania preluksacyjne u niemowląt

Narodziny dziecka to nie tylko czas ogromnej radości i miłości rodzicielskiej, ale też szczególnej dbałości o zdrowie oraz bezpieczeństwo niemowlaka. Jednym z pierwszych badań przeprowadzanych tuż po urodzeniu jest badanie stawów biodrowych, określane inaczej jako preluksacyjne. Jeśli zaraz po narodzinach lekarz nie zauważy niczego niepokojącego, kolejne USG stawu powinno się wykonać między 4. a 6. tygodniem życia.

Po co badać staw biodrowy niemowlęcia?

Dokładna obserwacja i ocena rozwoju stawu biodrowego u niemowląt przez specjalistę-neonatologa umożliwia wczesne wykrycie wszelkiego rodzaju nieprawidłowości pojawiających się w obrębie bioder. Zalicza się tu przede wszystkim zwichnięcie bioderek czy dysplazję stanowiącą wrodzoną wadę stawu biodrowego. Objawia się ona niewłaściwym położeniem głowy kości udowej, która nie leży tak jak powinna, tj. centralnie w panewce (w takim przypadku istnieje też możliwość niewykształcenia panewki). Wówczas staw biodrowy nie rozwija się w sposób prawidłowy, staje się niestabilny, co z kolei grozi jego podwichnięciem, bądź zwichnięciem.

Dysplazja może mieć podłoże genetyczne (ryzyko jej wystąpienia wzrasta w sytuacji, gdy jedno lub oboje rodziców urodziło się z podobnym schorzeniem). Wśród innych czynników przyczyniających się do jej wystąpienia wymienia się zwłaszcza zmiany ułożenia płodu w macicy oraz gwałtowne wyprostowanie nóg dziecka w czasie narodzin czy wiotkość torebki stawowej już w pierwszym tygodniu życia.

Badania preluksacyjne u niemowląt – jak przebiegają?

W czasie przeprowadzania badania preluksacyjnego, pediatra-neonatolog układa dziecko na twardym i równym podłożu. Następnie sprawdza czy obie nogi odwodzą się symetrycznie. Jednocześnie kontroluje osadzenie główki kości udowej w panewce (przy odwodzeniu powinna ona pozostać w jej wgłębieniu). Kolejnym etapem badania jest obserwacja symetryczności fałdów pośladkowych i samych pośladków, długości ud oraz nóg, a także dotykowa ocena stawu. W momencie, gdy podczas rutynowego badania lekarz zauważy coś niepokojącego albo stwierdzi występowanie jednego z przedstawionych powyżej objawów, zazwyczaj zleca wykonanie dodatkowego USG stawu biodrowego dziecka oraz konsultację z ortopedą. Należy podkreślić, że im wcześniej wykryje się nieprawidłowość, tym krócej potrwa jej leczenie (przeważnie obejmuje ono tyle miesięcy, ile ma dziecko w momencie rozpoczęcia leczenia).

Sposoby leczenia dysplazji

Po zdiagnozowaniu dysplazji, specjalista zaleca układanie dziecka na brzuchu oraz tzw. szerokie pieluchowanie, dzięki któremu nóżki będą ustawione w pozycji „żabki” – zgięte pod kątem prostym i szeroko rozstawione. Jeżeli działania te nie pomogą, zakłada się specjalny aparat, tzw. ortezę (albo rozwórkę) pozwalającą utrzymać nogi niemowlęcia w odwiedzeniu na boki i zgięciu w stawach kolanowych oraz biodrowych. Zdejmuje się go tylko przy czynnościach pielęgnacyjnych. Jego zastosowanie całkowicie niweluje wadę.

Jak dbać o biodra dziecka?

Dbałość o biodra maluszka jest ważna nie tylko w przypadku wykrycia wady, ale również przy jej braku. Powinna ona opierać się głównie na odpowiednim ułożeniu dziecka – na brzuszku – oraz rozstawieniu nóżek. Pozycję niemowlęcia trzeba stosunkowo często zmieniać. Nie należy zapominać też o zapewnieniu swobodnych ruchów nóg, odpowiednim zakładaniu pieluch i materiale, z których są wykonane. Pieluchy tetrowe nie przyczynią się do przegrzania dziecka i wiążących się z tym odparzeń. Poza tym nie ograniczą ruchów kończyn dolnych.