Leczenie chorób stawu skroniowo-żuchwowego
Staw skroniowo-żuchwowy znajduje się blisko początkowej części kanału słuchowego ucha. Ze względu na swoją funkcję, jest to jeden z najbardziej obciążonych stawów w naszym ciele. Pracujemy nim wielokrotnie w ciągu dnia, a czasem również w nocy. Staw skroniowo-żuchwowy jest eksploatowany podczas jedzenia, mówienia, a także wyrażania emocji przy pomocy mimiki twarzy. Gdy jego funkcje zostają zaburzone, powstaje bardzo poważny problem medyczny wymagający wdrożenia natychmiastowego leczenia.
Przyczyny i objawy chorób stawu skroniowo-żuchwowego
Istnieją różne schorzenia związane ze stawem skroniowo-żuchwowym. Jednym z nich jest zespół Costena, nazywany też zespołem bolesnego stawu skroniowo-żuchwowego. Często występujące są również całościowe zaburzenia czynności stawu skroniowo-żuchwowego (TMD). Przyczynami wymienionych problemów zdrowotnych są zazwyczaj:
- wady postawy,
- wady zgryzu,
- zaburzenia kośćca czaszkowego,
- ssanie kciuka,
- zgrzytanie zębami,
- wypychanie języka do przodu,
- stres i spowodowane nim kompulsywne zaciskanie szczęki.
Oprócz oczywistego bólu w miejscu zawiasu dolnej szczęki, choroby stawu żuchwowo-skroniowego obejmują również ból głowy, ujawniający się zwłaszcza w okolicach skroni. U niektórych pacjentów zdarzają się też bóle oczu i uszu, a także bóle karku, ramion, a nawet kręgosłupa. Charakterystyczne jest również odczuwanie nieprzyjemnych szumów i trzasków w uszach. Zakres poruszania dolną szczęką jest ograniczony, a sama czynność otwierania i zamykania ust wywołuje u chorego dyskomfort.
Leczenie chorób stawu skroniowo-żuchwowego
W przypadku chorób stawu skroniowo-żuchwowego farmakologia oferuje właściwie wyłącznie środki ukierunkowane na złagodzenie bólu lub rozluźnienie mięśni. Leczenie przyczyn, w przeciwieństwie do uśmierzania objawów, wymaga natomiast długotrwałych działań medycznych złożonych z wielu etapów. Często wymagane jest włączenie terapii ortodontycznej polegającej na zastosowaniu stałego lub ruchomego aparatu na zęby.
Pierwszym etapem leczenia jest wywiad pacjentem. Ustalany jest wówczas zakres objawów oraz okres ich występowania (od jak dawna chory się z nimi zmaga). Ocenie podlega zgryz pacjenta, jego postawa, a także ustawienie żuchwy w stosunku do czaszki. Oprócz badania palpacyjnego (manualnego sprawdzenia układu poszczególnych części ciała), często wykonywana jest także tomografia komputerowa lub rentgen. W ten sposób oceniane są struktury mięśni i stawów, co pozwala na podjęcie decyzji o wprowadzeniu leczenia ortopedycznego. Niekiedy zalecana jest także rehabilitacja w porozumieniu z fizjoterapeutą.
Jeżeli przyczyna choroby leży w złych nawykach – np. kompulsywnym zaciskaniu szczęki na tle nerwowym – przeciwdziałanie może polegać na zastosowaniu specjalnych ochraniaczy na zęby. W niektórych przypadkach zastosowanie mają także szyny stabilizujące.
W przypadku aktywnych stanów zapalnych stawu skroniowo-żuchwowego, pomocne mogą okazać się następujące metody leczenia:
- laseroterapia,
- stymulacja elektryczna,
- terapia ultradźwiękami.
Są to metody nieinwazyjne, to znaczy takie, które nie naruszają ciągłości tkanek. Nie pozostawiają skutków ubocznych, z wyjątkiem krótkotrwałego obrzęku czy zaczerwienienia skóry w miejscu zabiegowym. Nie wymagają również rekonwalescencji, dzięki czemu po opuszczeniu gabinetu pacjent może bez przeszkód powrócić do swoich codziennych zajęć. Terapia laserem, ultradźwiękami oraz stymulacja elektryczna wymagają kilkukrotnego powtórzenia zabiegu w celu uzyskania optymalnych efektów.
W skrajnych przypadkach konieczna jest interwencja chirurgiczna, m.in. operacja wszczepienia sztucznego stawu.
