Kiedy nie stosować fali uderzeniowej?

Fala uderzeniowa to innowacyjna metoda leczenia wielu schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego oraz zaburzeń naczyniowych. Dzięki swojej skuteczności i stosunkowo niewielkim skutkom ubocznym, coraz więcej pacjentów korzysta z tej terapii, aby poprawić swoje zdrowie i jakość życia. Jednak zawsze ważne jest skonsultowanie się z lekarzem przed rozpoczęciem terapii falą uderzeniową, aby ustalić, czy jest to odpowiednia opcja leczenia dla danego pacjenta. Kto nie powinien korzystać z terapii falą uderzeniową?

Spis treści 

1. Czym jest fala uderzeniowa?
2. Jak przebiega leczenie falą uderzeniową?
3. Którzy pacjenci mogą skorzystać z metody leczenia falą uderzeniową?
4. Przeciwwskazania do stosowania fali uderzeniowej

Czym jest fala uderzeniowa? 

Fala uderzeniowa, znana również jako terapia fali uderzeniowej (ESWT), to innowacyjne podejście do leczenia wielu schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego, a także nie tylko. Choć wiele osób może nie być zaznajomionych z tą formą terapii, fala uderzeniowa zyskuje na popularności w świecie medycyny i rehabilitacji.

Fala uderzeniowa to rodzaj fal dźwiękowych, które są generowane poza ciałem pacjenta i kierowane w jego tkanki w celu wywołania różnych efektów terapeutycznych. Fala uderzeniowa jest rodzajem mechanicznych fal dźwiękowych, które przenoszą energię w formie impulsu. Jednak w przeciwieństwie do typowych dźwięków, które rozchodzą się falami longitudinalnymi, fala uderzeniowa jest falą poprzeczną, co oznacza, że drgania zachodzą prostopadle do kierunku rozchodzenia się fali. To sprawia, że fala uderzeniowa jest bardziej intensywną formą energii dźwiękowej – fala uderzeniowa rozchodzi się poprzez tkanki, przenosząc energię, która może być wykorzystana w leczeniu wielu schorzeń.

Istnieją dwie główne kategorie fali uderzeniowej: fala uderzeniowa zimna i fala uderzeniowa gorąca. Fala uderzeniowa zimna jest bardziej precyzyjna i często stosowana w leczeniu punktowych schorzeń, takich jak zapalenie ścięgien czy stawów. Z kolei fala uderzeniowa gorąca ma głębsze działanie i jest często wykorzystywana w leczeniu poważniejszych schorzeń, takich jak schorzenia mięśniowo-szkieletowe.

Jak przebiega leczenie falą uderzeniową? 

Leczenie falą uderzeniową (ESWT) to nieinwazyjna i stosunkowo bezbolesna procedura, która może być stosowana w różnych obszarach medycyny, głównie w leczeniu schorzeń mięśniowo-szkieletowych. Poniżej przedstawiam ogólny przebieg leczenia falą uderzeniową oraz kilka wskazówek dotyczących przygotowania się do tego zabiegu.

Pierwszym krokiem jest konsultacja lekarska u specjalisty, który oceni stan zdrowia pacjenta, zrozumie jego dolegliwości i zadecyduje, czy terapia falą uderzeniową jest odpowiednia. Nie każdy pacjent może być odpowiednim kandydatem do tego rodzaju terapii. Po zdiagnozowaniu problemu lekarz ustala plan leczenia, w tym liczbę sesji oraz ich częstotliwość. Zazwyczaj pacjentom zaleca się serię kilku sesji, zwykle od 3 do 5, które odbywają się co kilka dni lub tygodni, w zależności od potrzeb.

Sam zabieg nie wymaga specjalnego przygotowania, ale istnieje kilka ogólnych zaleceń, których warto przestrzegać, takie jak wygodne ubranie czy  kwestie związane z unikaniem jedzenia przed zabiegiem – jeśli leczenie dotyczy jamy brzusznej, zaleca się, abyś nie jadł lub nie pił kilka godzin przed sesją.Przed zabiegiem warto również ograniczyć stosowanie leków przeciwbólowych, aby lekarz mógł dokładnie ocenić intensywność bólu i monitorować jego zmiany w odpowiedzi na terapię.

Podczas sesji terapeutycznej pacjent leży na specjalnym stole, a obszar, który ma być leczony, jest zazwyczaj pokrywany żelem lub olejem, co pomaga w przewodzeniu fal dźwiękowych. Aparat generujący fale uderzeniowe jest następnie przykładany do obszaru leczenia. Podczas sesji pacjent może odczuwać pulsujące uczucie lub lekki dyskomfort, ale ogólnie rzecz biorąc, zabieg jest dobrze tolerowany.

Po zakończeniu serii sesji lekarz może zlecić wizyty kontrolne, aby ocenić postęp i skuteczność terapii. W niektórych przypadkach może być konieczne ponowne przeprowadzenie serii sesji w celu uzyskania pożądanych efektów. Na podstawie reakcji pacjenta na terapię, lekarz może dostosować plan leczenia, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Którzy pacjenci mogą skorzystać z metody leczenia falą uderzeniową? 

Terapia falą uderzeniową jest stosunkowo bezpieczna i może być stosowana u wielu pacjentów. Jednak przed rozpoczęciem leczenia zawsze należy skonsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. rehabilitacji.

Fala uderzeniowa jest często stosowana do łagodzenia bólu przewlekłego, zwłaszcza w przypadku schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego, takich jak zapalenie ścięgien czy przewlekłe zapalenie stawów. Terapia ta może pomóc w zmniejszeniu bólu i poprawie jakości życia pacjentów.

Do terapii falą uderzeniową kwalifikują się również problemy z układem kostno-stawowym. Metoda ta  jest skuteczną opcją leczenia schorzeń układu kostno-stawowego, takich jak skostnienia, urazy stawów, bóle pleców czy przepuklina kręgosłupa. Pomaga w regeneracji tkanek, poprawiając mobilność i zmniejszając ból.

Sportowcy często korzystają z terapii falą uderzeniową w celu przyspieszenia procesu regeneracji po urazach, takich jak naderwanie mięśni czy zerwanie więzadeł. Terapia ta pomaga również w profilaktyce kontuzji i poprawie wydolności fizycznej. Fala uderzeniowa może być stosowana w leczeniu zaburzeń naczyniowych, takich jak cellulit czy przewlekłe owrzodzenia. Poprzez stymulację krążenia krwi i limfy, może pomóc w poprawie wyglądu skóry i redukcji cellulitu.

Przeciwwskazania do stosowania fali uderzeniowej 

Fala uderzeniowa (ESWT) to stosunkowo bezpieczna metoda leczenia, jednak istnieją pewne przeciwwskazania i sytuacje, w których jej zastosowanie może być niewłaściwe lub potencjalnie szkodliwe. Przed rozpoczęciem terapii falą uderzeniową lekarz dokładnie oceni stan zdrowia pacjenta i uwzględni ewentualne przeciwwskazania. Oto kilka najważniejszych przeciwwskazań do stosowania fali uderzeniowej:

• Ciąża: Terapia falą uderzeniową jest przeciwwskazana u kobiet w ciąży. Istnieje ryzyko, że fale uderzeniowe mogą wpłynąć negatywnie na rozwijający się płód.
• Zakrzepica i zaburzenia krzepnięcia: Pacjenci z zaburzeniami krzepnięcia krwi lub skłonnością do tworzenia zakrzepów (trombofilia) mogą być narażeni na ryzyko powikłań, takich jak zakrzepica, podczas terapii falą uderzeniową.
• Nowotwory: Terapia falą uderzeniową jest zwykle unikana u pacjentów z nowotworami w obszarze, który ma być leczony. Istnieje obawa, że terapia ta może stymulować wzrost nowotworu lub powodować przerzuty.
• Infekcje w obszarze leczenia: W przypadku istniejących infekcji w obszarze, który ma być leczony, terapia falą uderzeniową może rozprzestrzeniać infekcję i zwiększać ryzyko komplikacji.
• Uszkodzenia skóry lub otwartych ran: Fala uderzeniowa może potencjalnie pogorszyć uszkodzenia skóry lub otwarte rany, dlatego zwykle jest unikana w przypadku takich stanów.
• Osteoporoza: Pacjenci z zaawansowaną osteoporozą, która powoduje znaczną osłabienie kości, mogą być bardziej podatni na złamania w wyniku terapii falą uderzeniową. Dlatego należy ostrożnie oceniać ryzyko i korzyści u tych pacjentów.
• Dzieci: Terapia falą uderzeniową jest zazwyczaj unikana u dzieci ze względu na brak dostatecznych badań nad jej skutecznością i bezpieczeństwem u tej grupy wiekowej.
• Niewłaściwa lokalizacja: Terapia falą uderzeniową nie jest zawsze odpowiednia do wszystkich obszarów ciała. Lekarz musi dokładnie ocenić, czy obszar leczenia jest odpowiedni.
• Problemy z układem krążenia: Pacjenci z ciężkimi problemami z układem krążenia, takimi jak niewydolność serca, mogą być bardziej podatni na komplikacje w wyniku terapii falą uderzeniową.

Pamiętajmy jednak, że przypadek każdego pacjenta jest wyjątkowy i nie da się go ocenić na podstawie ogólnej klasyfikacji. Dlatego też decyzję o zastosowaniu terapii falą uderzeniową i ocenę potencjalnych przeciwwskazań powinien podjąć doświadczony lekarz na podstawie oceny stanu zdrowia pacjenta. Ważne jest również uczciwe informowanie lekarza o swoim stanie zdrowia, włącznie z wszelkimi istniejącymi chorobami lub stanami.