Co zrobić, jak boli staw skroniowo-żuchwowy?

Ból stawu skroniowo-żuchwowego jest objawem, który często towarzyszy różnym dysfunkcjom i schorzeniom w obrębie tego stawu, np. zapaleniu stawu skroniowo-żuchwowego. Ból może mieć charakter ostry lub przewlekły, prowadząc do znacznego pogorszenia się jakości życia chorego. Staw skroniowo-żuchwowy pełni bardzo ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu każdego z nas, umożliwiając m.in. żucie pokarmów, mówienie czy ziewanie. Dlatego w przypadku utrzymywania się bólu i dyskomfortu w stawie, warto poszukać pomocy u odpowiedniego specjalisty. Dowiedz się, jak wygląda leczenie zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego.

Z czego mogą wynikać dolegliwości bólowe stawu skroniowo-żuchwowego?

Staw skroniowo-żuchwowy ma istotny wpływ na funkcjonowanie innych stawów oraz tkanek miękkich w organizmie. W bezpośrednim sąsiedztwie stawu znajdują się struktury, które odgrywają kluczową rolę w jego prawidłowym funkcjonowaniu. Jednym z ważniejszych elementów jest tylne więzadło, działające niczym elastyczna guma, która podczas zamykania szczęki cofa krążek stawowy na właściwe miejsce.

Podobnie jak inne stawy, staw skroniowo-żuchwowy jest bogato unerwiony i unaczyniony. Struktury na poziomie podświadomości przekazują informacje o pozycji i stanie stawu. Gdy szczęka jest zamknięta, krążek stawowy pełni funkcję amortyzatora, chroniąc nerwy i naczynia krwionośne przed uciskiem.

Jeśli jednak dochodzi do ucisku tych struktur, równowaga stawu zostaje zaburzona. Prowadzi to do dysfunkcji nerwów, więzadeł i mięśni głowy, szyi oraz twarzy. Przemieszczenie stawu może powodować ból i inne dolegliwości, negatywnie wpływając na zdrowie oraz jakość życia.

Dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego – przyczyny

Dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego mogą mieć różne przyczyny. Najczęściej jednak ból i dyskomfort w miejscu połączenia żuchwy z czaszką są związane z:

• utratą zębów bocznych, co prowadzi do obniżenia wysokości zwarcia i zmiany pozycji żuchwy,
• wzmożonym napięciem mięśniowym (w obrębie mięśni żucia),
• zmianami patologicznymi torebki stawowej,
• mechanicznymi urazami żuchwy,
• zaburzeniami w postawie ciała,
• zablokowaniem stawu.

Ból w obrębie twarzoczaszki, obejmujący również stawy skroniowo-żuchwowe, może stanowić objaw towarzyszący także innym schorzeniom, np.: reumatoidalnemu zapaleniu stawów, migrenie, neuralgii migrenowej, neuralgii nerwu trójdzielnego (V) lub językowo-gardłowego (IX), napadowemu połowicznemu bólowi twarzy czy odruchowej dystrofii współczulnej twarzy.

Z uwagi na różnorodność potencjalnych przyczyn, określenie źródła bólu bywa trudne. Konieczne jest również wykluczenie czynników psychologicznych, takich jak stres i depresja. Najczęściej ból w stawie skroniowo-żuchwowym rozwija się w wyniku procesu stanu zapalnego lub mechanicznego zablokowania stawu.

Szacuje się, że zespół dolegliwości bólowych związanych z dysfunkcjami stawu skroniowo-żuchwowego dotyka około 12% dorosłej populacji, częściej jednak kobiety niż mężczyzn. Najwięcej przypadków obserwuje się wśród osób w wieku 20–40 lat.

Jakie są objawy schorzeń stawu skroniowo-żuchwowego?

Dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych najczęściej objawiają się ograniczoną ruchomością i dolegliwościami bólowymi. Ból może mieć charakter:

• ostry, szczególnie w przypadku urazowego zapalenia stawów,
• tępy i przewlekły, stopniowo obejmujący okoliczne mięśnie, takie jak: mięsień skroniowy, żwacz czy skrzydłowy boczny.

Z czasem może to prowadzić do nasilonych bólów głowy i przewlekłych migren. Dodatkowo mogą pojawić się takie objawy, jak:

• zbaczanie żuchwy,
• wyraźne trzaski w okolicy stawu,
• szumy uszne,
• bóle w okolicy szyi i karku,
• trudności podczas szerokiego otwierania ust,
• utrzymujące się uczucie ucisku za oczami,
• ból promieniujący do mięśni twarzy,
• ograniczenie w ruchach żuchwy.

Fizjologicznie prawidłowy zakres ruchomości stawu pozwala na otwarcie ust na szerokość równą trzem palcom. Badanie palpacyjne mięśni żucia często ujawnia punkty spustowe bólu.

U osób cierpiących na bruksizm (zgrzytanie zębami w nocy) charakterystyczne są poranne bóle stawów skroniowo-żuchwowych i mięśni w ich okolicy, które nasilają się podczas spożywania posiłków. Z kolei u pacjentów mających tendencje do zaciskania zębów w ciągu dnia, ból może narastać w godzinach wieczornych.

Co zrobić, gdy boli staw skroniowo-żuchwowy? Metody leczenia

Terapia bólu w stawie skroniowo żuchwowym powinna mieć charakter kompleksowy i obejmować m.in.:

• farmakoterapię (doraźne łagodzenie bólu poprzez zastosowanie środków przeciwbólowych),
• fizjoterapię, obejmującą masaże, terapię manualną, elektroterapię, laseroterapię, terapię punktów spustowych czy specjalny zestaw ćwiczeń rozluźniających i rozciągających żuchwę wykonywanych pod okiem fizjoterapeuty,
• techniki relaksacyjne, np. medytacja czy odpowiednie oddychanie, mogą zmniejszyć napięcie mięśniowe i ogólny poziom stresu,
• leczenie ortodontyczne i stomatologiczne – stomatolog może zalecić stosowanie specjalnych szyn stabilizujących, których celem jest zmniejszenie napięcia mięśni i stabilizacja pozycji żuchwy; w przypadku, gdy bóle w stawie skroniowo-żuchwowych są związane z wadami zgryzu, niezbędne może okazać się założenie aparatu ortodontycznego.

Istotne jest szybkie podjęcie odpowiedniego leczenia w oparciu o pogłębioną diagnostykę problemu. Trafne rozpoznanie przyczyny stojącej za dysfunkcjami stawu skroniowo-żuchwowego może bardzo usprawnić proces leczenia tej przypadłości.

Do jakiego specjalisty zgłosić się z chorobami stawu skroniowo-żuchwowego?

Ze względu na różnorodność objawów związanych z dysfunkcją stawu skroniowo-żuchwowego, wybór odpowiedniego specjalisty może stanowić pewien dylemat. Często ten problem wymaga interdyscyplinarnej współpracy pomiędzy specjalistami z różnych dziedzin – dentystą, ortodontą, fizjoterapeutą lub chirurgiem.

W przypadku takich dolegliwości pierwszym krokiem powinna być jednak konsultacja ze stomatologiem. Po przeprowadzeniu wstępnej diagnostyki zębów i jamy ustnej stomatolog podejmie odpowiednie leczenie lub skieruje pacjenta do wybranego specjalisty, np. chirurga twarzowo-szczękowego, neurologa, laryngologa czy logopedy.

Warto zaznaczyć, że przy pojawieniu się charakterystycznych objawów ze strony stawu skroniowo-żuchwowego, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Wczesna interwencja pozwoli uniknąć bolesnych konsekwencji i skutecznie rozwiązać problem.

Pacjentów z zaburzeniami w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego zapraszamy do naszej Wysoko specjalistycznej Przychodni Lekarskiej w Łukowie. Czekają tu na Państwa doświadczeni specjaliści z zakresu stomatologii, ortodoncji, fizjoterapii, chirurgii, laryngologii oraz innych specjalizacji, dzięki czemu możliwe jest przeprowadzenie kompleksowego i skutecznego leczenia.