Dlaczego warto usunąć złamane narzędzie z kanału zęba pod mikroskopem?

Leczenie endodontyczne (kanałowe) wymaga dużej precyzji i wiedzy lekarza endodonty, a także zastosowania odpowiednich narzędzi. W trakcie opracowywania kanałów zębowych zdarza się, że dochodzi do złamania narzędzia i jego utknięcia w zębie. Powikłanie takie występuje stosunkowo rzadko, ale stanowi poważny problem z uwagi na zaburzenie dalszego procesu leczenia. Istotne jest więc przeprowadzenie prawidłowego usuwania złamanych narzędzi z kanału, najbezpieczniej pod mikroskopem. Co warto wiedzieć o takiej procedurze? Na czym polega i jakie są jej zalety? Przybliżamy ten temat!

Dlaczego narzędzia łamią się w kanałach zębowych?

Kanały korzeniowe są skomplikowanymi częściami anatomicznymi zęba. Często mają zawiłą budowę – mogą być bardzo wąskie, zakrzywione, o nieregularnym przebiegu. Jeśli opracowywany kanał u danego pacjenta ma szczególną anatomię, wzrasta ryzyko zaklinowania się narzędzia endodontycznego i oderwania jego fragmentu.

Kolejnym czynnikiem wpływającym na możliwość pojawienia się tego rodzaju powikłań jest zmęczenie materiału. Dotyczy to narzędzi używanych wielokrotnie. Niemniej ważna jest technika pracy lekarza. Jeśli podczas leczenia kanałowego generuje on zbyt dużą siłę na narzędzie, również może dojść do jego pęknięcia.

Czy złamane narzędzie w zębie jest niebezpieczne?

Niezależnie od powodu złamania narzędzia, pozostawienie jego fragmentu w kanale może okazać się niebezpieczne dla pacjenta. Przede wszystkim ciało obce w zębie uniemożliwia dokładne oczyszczenie kanału. Może odpowiadać za namnażanie się bakterii i rozwój stanu zapalnego. Początkowo jego obecność może nie dawać żadnych objawów, jednak z czasem mogą pojawić się bolesne ropnie, wskazujące na zapalenie tkanek. W skrajnych przypadkach brak podjęcia odpowiedniego leczenia może skutkować utratą zęba. 

Jakie są skutki pozostawienia złamanego narzędzia w kanale?

Same fragmenty sterylnych narzędzi raczej nie są niebezpieczne i nie odpowiadają za infekcję. Niemniej jednak, jak było wspomniane, uniemożliwiają dokończenie leczenia kanałowego – dokładne oczyszczenie i wypełnienie kanału oraz zamknięcie zęba. Powikłanie to najczęściej skutkuje więc koniecznością przeprowadzenia ponownego leczenia kanałowego. W części przypadków wskazany bywa zabieg chirurgiczny lub nawet ekstrakcja zęba. Niekiedy pojawia się również ból, opuchlizna czy problemy z gryzieniem. Usuwanie złamanych narzędzi kanałowych jest więc procedurą niezbędną, dającą szansę na uratowanie zęba bez konieczności poważniejszej ingerencji. 

Jak wygląda usuwanie złamanego narzędzia pod mikroskopem?

Najczęściej złamany fragment narzędzia jest niewielki, a z uwagi na utkwienie w często wąskim kanale pozostaje słabo widoczny. Procedura usuwania złamanych narzędzi endodontycznych wymaga więc niezwykłej precyzji. Urządzeniem, które pozwala na znaczne powiększenie pola zabiegowego jest mikroskop endodontyczny. Dzięki niemu można precyzyjnie zlokalizować ciało obce oraz usunąć je łatwiej i bezpieczniej dla tkanek zęba.

Usunięcie ciała obcego z kanału zawsze poprzedzone jest badaniem rentgenowskim. Zdjęcie RTG umożliwia ocenę, w którym kanale zęba oraz na jakiej głębokości znajduje się obcy fragment. Dzięki temu stomatolog endodonta może wstępnie opracować technikę jego wydobywania.

Procedurę usuwania narzędzi rozpoczyna się od podania znieczulenia miejscowego. Następnie usuwa się ewentualną masę wypełniającą i opracowuje dostęp do ciała obcego – ujście kanału trzeba poszerzyć tak, aby możliwe było uchwycenie fragmentu narzędzia. Natomiast technika jego wydobycia zależy od wskazań indywidualnych. Cały zabieg przeprowadzany jest z użyciem mikroskopu – lekarz widzi wszystko w dużym powiększeniu, co znacząco zwiększa dokładność i bezpieczeństwo. Najczęściej zakończeniem procesu jest powtórne leczenie kanałowe i założenie wypełnienia.

Jakie technologie wspomagają usuwanie złamanych narzędzi?

Mikroskop stomatologiczny zapewnia lekarzowi doskonałą widoczność podczas zabiegów. Poza nim podczas usuwania ciał obcych, jak również pomocniczo w trakcie leczenia kanałowego, stosuje się inne nowoczesne narzędzia oferowane przez współczesną stomatologię i endodoncję. Są to m.in.:

• Endometry – dzięki nim można precyzyjnie określić długość kanału zębowego.
• Systemy do usuwania narzędzi – są to narzędzia przeznaczone specjalnie do sprawnego chwytania i wybywania złamanych fragmentów z kanału pod mikroskopem. 
• Urządzenia ultradźwiękowe – ultradźwięki umożliwiają delikatne usuwanie zębiny w obrębie ciała obcego.

Czy usunięcie złamanego narzędzia z kanału jest bolesne?

Zabieg usuwania złamanego narzędzia z kanału zęba pod mikroskopem jest dla pacjenta całkowicie bezbolesny. Przeprowadza się go w znieczuleniu miejscowym. Dyskomfort może więc występować na początku procedury, w momencie iniekcji (zastrzyku) środka znieczulającego. Zwykle lekki lub umiarkowany ból może natomiast pojawiać się po zabiegu. Najczęściej dyskomfort mija samoistnie po kilku dniach. Jeśli dolegliwości są uciążliwe, lekarz może zalecić stosowanie doustnych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.

Kiedy usunięcie narzędzia jest niemożliwe?

Pacjenci zgłaszający się do gabinetów stomatologicznych z problemem złamanego narzędzia w zębie najczęściej uzyskują skuteczną pomoc. Bardzo rzadko zdarza się jednak, że usunięcie ciała obcego okazuje się szczególnie trudne lub niemożliwe. Dzieje się tak np. gdy złamane narzędzie utkwiło w bardzo zagiętym odcinku kanału lub tuż przy wierzchołku korzenia zębowego. W takich przypadkach lekarz podejmuje decyzje o podjęciu metod alternatywnych. Jedną z opcji jest zabezpieczenie fragmentu i pozostawienie go, podejmując jednocześnie kroki w celu zminimalizowania ryzyka powikłań. Wskazany może być również zabieg chirurgiczny, umożliwiający usunięcie ciała obcego, a w skrajnych przypadkach ekstrakcja zęba.

Jakie są zalecenia po usunięciu złamanego narzędzia?

Najczęściej zalecenia po zabiegu usunięcia złamanego narzędzia pod mikroskopem obejmują:

• przestrzeganie higieny jamy ustnej,
• przez 1-2 dni unikanie żucia po stronie leczonego zęba,
• ewentualne przyjmowanie przepisanych leków,
• ponowne wykonanie prześwietlenia RTG,
• odbycie kontroli we wskazanym przez lekarza terminie,
• ustalenie wizyty, która pozwoli kontynuować i zakończyć leczenie.

Podsumowanie

Złamane narzędzie w kanale zęba jest stosunkowo rzadkim powikłaniem leczenia endodontycznego. Fragment, który pozostaje w kanale może nie powodować żadnych objawów, natomiast w dalszej perspektywie zwiększa ryzyko infekcji czy nawet utraty zęba. Aby dokończyć leczenie, niezbędne jest usunięcie ciała obcego. Proces ten zdecydowanie ułatwia użycie mikroskopu, który zapewnia lekarzowi wyraźne pole widzenia w powiększeniu.

Szybka reakcja, czyli udanie się do gabinetu stomatologicznego wyposażonego w nowoczesne narzędzia i obsługiwanego przez doświadczonego endodontę umożliwia skuteczne pozbycie się ciała obcego i uratowanie zęba. Jeśli masz podobny problem, ustal wizytę w Klinice Ortodentika, gdzie uzyskasz fachową pomoc.

Źródła:

1. https://publicum.umed.lodz.pl/info/article/AML310be549642441eb9c693aff8dea4ef7?r=publication&ps=20&tab=&title=Publikacja%2B%25E2%2580%2593%2BPost%25C4%2599powanie%2Bw%2Bprzypadku%2Bz%25C5%2582amanych%2Binstrument%25C3%25B3w%2Bw%2Bsystemie%2Bkana%25C5%2582%25C3%25B3w%2Bkorzeniowych%2B%25E2%2580%2593%2BUniwersytet%2BMedyczny%2Bw%2B%25C5%2581odzi&lang=pl
2. https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-zebow/124538,urzadzenia-wykorzystywane-w-leczeniu-kanalowym
3. https://podyplomie.pl/stomatologia/26636,usuwanie-zlamanych-narzedzi-z-kanalow-korzeniowych-metoda-na-zmodyfikowana-igle?srsltid=AfmBOooYqQ9ZUM_VGeIJPZfqiIaoxgoYiVnmmXiB-EmGIThZxvzJ2EgA